Osteochondroza u psa to schorzenie układu kostno-stawowego, które dotyka głównie młode, szybko rosnące psy dużych i olbrzymich ras. Choroba ta polega na zaburzeniu procesu kostnienia chrząstki stawowej, co prowadzi do powstawania zmian zwyrodnieniowych w stawach. Problemy te mogą skutkować bólem, ograniczeniem ruchomości, a w skrajnych przypadkach nawet trwałym kalectwem. Warto poznać przyczyny, objawy oraz dostępne metody leczenia, aby jak najwcześniej zareagować i zapewnić psu odpowiednią opiekę.

Przyczyny osteochondrozy u psów

Osteochondroza rozwija się na skutek nieprawidłowego przekształcania chrząstki w tkankę kostną podczas wzrostu zwierzęcia. Choć dokładne przyczyny choroby nie są do końca poznane, istnieje kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko jej wystąpienia:

1. Predyspozycje genetyczne – niektóre rasy psów, takie jak dogi niemieckie, labradory, golden retrievery, rottweilery czy bernardyny, są bardziej podatne na rozwój osteochondrozy. Choroba ta może być dziedziczna, dlatego warto zwrócić uwagę na historię zdrowotną rodziców szczeniaka.
2. Szybki wzrost – psy rosnące w szybkim tempie są bardziej narażone na zaburzenia procesu kostnienia. Nadmierny przyrost masy ciała w krótkim czasie może prowadzić do nadmiernego obciążenia stawów.
3. Nieodpowiednia dieta – zbyt duża ilość kalorii, białka, wapnia czy fosforu w diecie może przyspieszyć wzrost szczeniaka i zwiększyć ryzyko rozwoju osteochondrozy. Zbilansowana dieta jest kluczowa dla zdrowia układu kostnego.
4. Czynniki hormonalne – niektóre badania sugerują, że zaburzenia hormonalne, zwłaszcza związane z hormonem wzrostu, mogą wpływać na rozwój osteochondrozy.
5. Urazy i mikrourazy – nadmierny wysiłek fizyczny, skoki z dużej wysokości czy intensywne treningi w młodym wieku mogą uszkadzać chrząstkę stawową i przyczyniać się do powstawania zmian zwyrodnieniowych.

Objawy osteochondrozy u psa

Objawy osteochondrozy mogą różnić się w zależności od lokalizacji zmian oraz stopnia zaawansowania choroby. Najczęściej dotyczy ona stawów łokciowych, barkowych, kolanowych oraz skokowych. Do typowych objawów należą:

• Kulawizna – początkowo może być łagodna i pojawiać się po wysiłku, ale z czasem staje się bardziej nasilona, nawet w spoczynku.
• Ból stawów – pies może wykazywać oznaki bólu przy dotyku chorego stawu, unikać aktywności fizycznej lub reagować agresywnie na próbę poruszenia kończyną.
• Sztywność ruchów – szczególnie po odpoczynku, z czasem utrudnione jest wstawanie czy poruszanie się.
• Ograniczona ruchomość stawu – pies może mieć trudności z pełnym zgięciem lub wyprostowaniem kończyny.
• Obrzęk stawu – w wyniku stanu zapalnego może pojawić się obrzęk i zwiększona ciepłota w okolicy chorego stawu.

W przypadku wystąpienia takich objawów należy jak najszybciej skonsultować się z weterynarzem, który przeprowadzi odpowiednie badania diagnostyczne.

Diagnostyka osteochondrozy

Diagnostyka osteochondrozy opiera się na wywiadzie, badaniu klinicznym oraz badaniach obrazowych. Weterynarz może zlecić:

• Badanie rentgenowskie (RTG) – pozwala na ocenę zmian w strukturze kości i stawów.
• Tomografię komputerową (CT) – umożliwia dokładniejszą wizualizację uszkodzeń chrząstki i kości.
• Rezonans magnetyczny (MRI) – szczególnie przydatny w ocenie tkanek miękkich i chrząstki stawowej.
• Artroskopię – minimalnie inwazyjna metoda diagnostyczna, która pozwala na bezpośrednie obejrzenie wnętrza stawu i jednoczesne usunięcie uszkodzonej chrząstki.

Leczenie osteochondrozy

Leczenie osteochondrozy zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz ogólnego stanu zdrowia psa. Wyróżnia się metody zachowawcze i chirurgiczne.

1. Leczenie zachowawcze – stosowane w łagodnych przypadkach, obejmuje:
   • Ograniczenie aktywności fizycznej, aby zmniejszyć obciążenie stawów.
   • Farmakoterapię – leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (niesteroidowe leki przeciwzapalne – NLPZ).
   • Suplementację – preparaty wspomagające odbudowę chrząstki stawowej (glukozamina, chondroityna, kwas hialuronowy).
   • Fizjoterapię – masaże, hydroterapia, laseroterapia.
2. Leczenie chirurgiczne – wskazane w przypadkach zaawansowanych lub gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów. Do najczęściej stosowanych zabiegów należą:
   • Usunięcie martwej chrząstki (debridement).
   • Mikrofrakturacja – stymulacja regeneracji chrząstki poprzez tworzenie mikrouszkodzeń w kości podchrzęstnej.
   • Przeszczep chrząstki lub implanty stawowe w przypadku dużych uszkodzeń.

Profilaktyka osteochondrozy

Zapobieganie osteochondrozie polega przede wszystkim na kontrolowaniu czynników ryzyka:

• Zbilansowana dieta – dostosowana do potrzeb rosnącego psa, z odpowiednią ilością składników mineralnych.
• Kontrola masy ciała – unikanie nadwagi, która dodatkowo obciąża stawy.
• Odpowiednia aktywność fizyczna – unikanie nadmiernego wysiłku, zwłaszcza w okresie intensywnego wzrostu.
• Unikanie urazów – kontrolowanie zabaw i ćwiczeń, aby zapobiegać mikrourazom.
• Selektywna hodowla – eliminowanie z rozrodu psów z predyspozycjami genetycznymi do osteochondrozy.

Osteochondroza jest schorzeniem, które wymaga wczesnej diagnozy i odpowiedniego leczenia, aby zapobiec trwałym uszkodzeniom stawów. Właściwa opieka, zbilansowana dieta oraz regularne kontrole weterynaryjne mogą znacząco poprawić komfort życia psa i zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby. Świadomość właściciela na temat objawów i czynników ryzyka to klucz do utrzymania zdrowia pupila na długie lata.